GEDMatch to darmowa baza umożliwiająca porównywanie wyników DNA z różnych źródeł. Oznacza to, że zobaczymy tu krewnych, którzy badali się w innych firmach. Na przykład mając test wgrany z My Heritage, zobaczymy również wyniki osób, które wgrały swoje dane z Ancestry czy 23andMe. Jest to więc szansa na porównanie wyników z osobami w Ancestry nie mając tam swojego testu (do Ancestry i 23andMe nie można wgrać danych, by być w tych bazach należy kupić test).
Narzędzia dostępne na GEDMatchu umożliwiają więcej analiz niż komercyjne bazy danych. Możemy m.in. sprawdzić, czy nasi rodzice byli ze sobą spokrewnieni, użyć różnych kalkulatorów określających pochodzenie naszych przodków, a korzystając z narzędzia Lazarus odtworzyć DNA osoby zmarłej (instrukcje znajdziesz w artykule Lazarus – odtwarzamy DNA osoby zmarłej).
Krok 1 – Rejestracja
Jeśli masz już konto w serwisie GEDMatch, przejdź do kroku 4.
Po wejściu na stronę serwisu GEDMatch wybierz „JOIN FOR FREE” lub użyj tego linka, który przekieruje Cię do formularza rejestracji.
Krok 2
Wypełnij formularz rejestracyjny:
Krok 3
Na podany w formularzu e-mail został wysłany kod rejestracyjny.
Skopiuj kod i wklej w formularzu, potwierdź klikając „Confirm”:
Zobaczysz ekran potwierdzający, że rejestracja przebiegła pomyślnie:
Krok 4
Zaloguj się do swojego konta klikając przycisk „Sign in” lub otwierając ten link. Zostaniesz zapytany, czy chcesz zalogować się do nowej czy klasycznej wersji serwisu. W tym poradniku przedstawiam widoki nowej wersji.
Krok 5
W górnej zakładce wybierz „Upload DNA”
Krok 6
Wypełnij formularz rejestracyjny. Obowiązkowe pole to Name of Donor, najlepiej imię i nazwisko oraz Name of Testing Company – firma, z której wynik chcesz wgrać. W tym przykładzie Ancestry.
W sekcji Raw Data to GEDMatch dwie najczęściej wybierane opcje to Your DNA – Twoje dane, gry wgrywasz własny wynik oraz DNA of a person, who has granted you specific authorization to upload their DNA to GEDMatch – DNA osoby, która dała Ci pozwolenie na wgranie wyniku do GEDMatch.
W sekcji Privacy Options, wybierasz sposób, w jaki będą przetwarzane Twoje dane:
Opt In – w tej opcji zestaw będzie porównywany do wszystkich innych wyników w bazie – osoby, które prowadzą poszukiwania genealogiczne, osób adoptowanych, użytkowników (w tym organy ścigania) usiłujących zidentyfikować niezidentyfikowane szczątki ludzie oraz organy ścigania usiłujące zidentyfikować sprawców brutalnych przestępstw. Operatorzy GEDmatch zachęcają wszystkich do wybrania tej opcji. Ja również 🙂
Opt Out – jak wyżej wykluczając porównania z zestawami wgranymi przez organa ścigania poszukujące sprawców brutalnych przestępstw.
Research – zestaw nie będzie wyświetlany przez innych użytkowników. Genealogia i genealogia genetyczne wymagają dzielenia się informacjami. Ta opcja jest przeznaczona głównie dla sztucznie stworzonych wyników. Może być też wykorzystana do wgrania zwykłych zestawów, jeśli masz taką potrzebę.
Private – Zestaw nie będzie dostępny do żadnych dopasowań. Będzie w bazie danych i zostanie przetworzony, ale nie zostaną wyświetlone żadne wyniki, chyba, że ustawienie to zostanie zmienione na inne.
Wgraj plik z danymi. Plików zip nie musisz rozpakowywać. Po prostu wybierasz plik, który pobrał się wcześniej ze strony. W tym przykładzie jest to plik z Ancestry spakowany w formacie zip.
Odczekaj kilka sekund, zobaczysz ekran z wgrywanymi danymi. Ostatnim krokiem jest odpowiedź na pytanie, kiedy zestaw będzie dostępny do porównań jeden do wielu? (When will kit be available for one-to-many tool). Należy wybrać odpowiedź Typically within 24 to 48 hours – zwykle w ciągu 24 do 48 godzin. I kliknąć Submit Answer.
Po wybraniu i zatwierdzeniu poprawnej odpowiedzi, pojawi się komunikat, że wyniki mogą pojawić się nawet już po 8 rano czasu EST (minus 6 godzin w stosunku do polskiej strefy czasowej, a więc chodzi o naszą godzinę 14). Kliknij OK.
Mimo, że na możliwość użycia opcji jeden do wielu (one-to-many) trzeba poczekać do 48 godzin, inne narzędzia, jak porównywanie jeden do jednego (one-to-one), czy narzędzie sprawdzające pokrewieństwo rodziców (Are your parents related), są dostępne od razu.
Życzę wielu ciekawych odkryć! 🙂
3 komentarze
Hej Marto, mam pytanie. Czy Twoim zdaniem wgrywanie/załadowanie wyników testu (raw data) na strony typu GEDmatch jest bezpieczne? Wiem, że tak, ale czy możesz jakoś uspokoić osoby mające nieco obaw jak ja?:) Czy te dane nie mogą być przetworzone w jakichś „niecnych” celach? Nie chodzi o organy ścigania, ale np. dziwne medyczne badania na podstawie danych z DNA czy klonowanie (bardzo potencjalnie.. ). Miałam dużo oporów, ale dziś wysyłam test do Ancestry i już się nie mogę doczekać. To jednak, wydaje się, dosyć solidna firma. Nie jestem pewna czy wgrywanie na wszelkie stron danych (choć to tylko dane/wyniki a nie sam materiał) jest bezpieczne. To jednak dane wrażliwe. Pozdrawiam!
cześć Agata, dzisiejsza technologia jest tak zaawansowana, że jeśli ktoś chce mieć nasze DNA, wystarczy włos zebrany z naszej bluzki (nawet taki bez cebulki), widelec, którym jedliśmy w restauracji, słomka napoju, z którego piliśmy, a nawet DNA można już pobrać z samego odcisku palca (!). Argument z klonowaniem słyszę często, ale nie bardzo go czuję, bo klonowanie to odtwarzanie danego organizmu, ale biologicznie w wieku w którym on aktualnie jest, więc jak miałoby to być wartościowe? A technologia tania nie jest. Rozumiem, że cenne są umiejętności np. namnażania samych komórek macierzystych i hodowania z nich organów, ale to jest coś innego, nie związanego z testami DNA. Być może nie wysyłajmy swojego DNA do chińskich laboratoriów lub firm, które nie mają pełnego regulaminu (a wspomniany GEDMatch do takich nie należy). Mówię o tym trochę w webinarze „Historia zapisana w genach” dostępnym na YouTube, część o obawach zaczyna się od 44:40 🙂 Najważniejsze, żeby czuć się komfortowo z własną decyzją, niezależnie od tego, czy jest na tak, czy na nie 🙂
Dziękuję za wyczerpującą odpowiedź! 🙂 No tak, nie wiem po co ktoś chciałby mnie klonować, ale to oczywiście pierwsze co przychodzi na myśl, niczym z filmu science-fiction. Ja zwlekałam z tym testem Ancestry kilka miesięcy, ale ciekawość zwyciężyła. Mam już całkiem rozbudowane drzewo i coraz mniej dostępnych źródeł klasycznych, więc czas na kolejny krok. Baardzo chętnie obejrzę ten webinar w całości, dziękuję za podesłanie! Obejrzałam póki co fragment o obawach i słuszna uwaga – teoretycznie można nawet nie podać swoich prawdziwych danych typu imię i nazwisko, a z kolei firmy diagnostyczne mają wszystko razem – i nasze dokładne dane i wyniki medyczne, a jakoś wszyscy śpimy spokojnie (przynajmniej ja) :).
Pozdrawiam i dziękuję za Twój bardzo rzetelny i jedyny taki blog (śledzę też na Insta :))