Jak określić pokrewieństwo z ilości wspólnego DNA? Narzędzie shared cM Project

Po otrzymaniu wyniku testu DNA, widzimy listę dopasowań (ang. matches), czyli osób, z którymi jesteśmy spokrewnieni. Jak rozszyfrować te liczby?

Na liście naszych dopasowań (matchy), przy każdej osobie mamy podane, ile dzielimy wspólnego DNA. Na większości stron informacja ta będzie podana w centymorganach (cM), a na 23andMe zamiast centymorganów zobaczymy procenty wspólnego DNA.

W rozeznaniu się, co oznacza dana wartość, pomoże DNA Painter Shared cM Project – narzędzie pomocne w określaniu, jakie relacje są możliwe dla podanej ilości centymorganów (cM) lub procent wspólnego DNA (do analizy możemy podać wartość w jednej z tych jednostek).

Sprawdźmy to na przykładzie: dwie osoby dzielą ze sobą 215.3cM:

215 cM wspólnego DNA

Otwieramy narzędzie the Shared cM Project i wpisujemy 215cM:

Pod okienkiem, w którym wpisałam „215”, widzisz zielony napis „or enter %” – po naciśnięciu go można zamiast centymorganów wpisać procenty pokrewieństwa (np. mają zrobiony test w 23andMe).

Po wpisaniu ilości centymorganów, wyświetla się tabelka z najbardziej prawdopodobnymi stopniami pokrewieństwa z daną osobą. W przypadku wartości 215cM, tabelka wygląda następująco:

Widzimy tu, że największe prawdopodobieństwo (49%), że dana osoba jest dla nas jednym z poniższych krewnych:

* Half GG-Aunt / Uncle – przyrodni brat/siostra naszego dziadka lub babci

* 2C – kuzyn drugiego stopnia

* Half 1C1R – dziecko przyrodniego rodzeństwa naszej babci lub dziadka

* 1C2R – prawnuk naszej cioci/wujka

* Half GG-Niece / Nephew – wnuk lub wnuczka naszego przyrodniego rodzeństwa

Następnie widzimy, że mniejsze prawdopodobieństwo, ale nadal dużo, bo 40%, że dana osoba to:

* Half 2C – kuzyn drugiego stopnia z przyrodniego rodzeństwa babci/dziadka

* 2C1R – dziecko kuzyna drugiego stopnia lub rodzic kuzyna trzeciego stopnia

* Half 1C2R – dziecko przyrodniego rodzeństwa pradziadka/prababci lub prawnuk przyrodniego rodzeństwa rodzica

* 1C3R – w tym przypadku lepiej jeśli spojrzysz na tabelkę i znajdziesz tę relację 🙂

Po wpisaniu ilości centymorganów, zobaczymy, że niektóre pola w tabeli zostały wyszarzone, a inne nadal są kolorowe. Kolorowe to te, które przedstawiają możliwe relacje dla danej ilości centymorganów.

Tabela możliwych pokrewieństw dla 215 centymorganów wspólnego DNA

Przeanalizujmy te relacje, dla których narzędzie wskazało najwyższe prawdopodobieństwo (49%). W poniższej tabeli zaznaczyłam 5 możliwości relacji, które podał nam DNA Painter. Od razu widzimy, że tabela nie zawiera 5 niebieskich kółeczek, ale 7. Dzieje się tak dlatego, że w amerykańskim nazewnictwie np. 1C2R to kuzyn pierwszego stopnia dwukrotnie odsunięty (eng. First cousin once removed, ale w dosłownym tłumaczeniu „usunięty” nie bardzo pasuje), czyli osoba, która może zarówno być:

– wnukiem Twojego kuzyna pierwszego stopnia

– babcią/dziadkiem Twojego kuzyna trzeciego stopnia

Najbardziej prawdopodobne relacje przy 215 cM

W pierwszej kolejności patrzymy na najbardziej prawdopodobne możliwości pokrewieństwa. Zastanówmy się nad wiekiem osoby, którą próbujemy „umieścić” na naszym drzewie genealogicznym.

Czy jest możliwe, by była między nami różnica aż dwóch pokoleń?

W naszym przykładzie, osoba ta jest w przedziale wiekowym 50-60 lat, a więc mniej więcej w wieku osoby badanej. Zatem raczej nie jest możliwe, by osoba w naszym wieku była przyrodnim rodzeństwem jednego z naszych dziadków lub wnukiem naszego przyrodniego rodzeństwa – te opcje możemy wykreślić:

Wykluczamy relacje, które najprawdopodobniej nie są możliwe, ponieważ obie badane osoby są w tym samym wieku

Takie samo podejrzenie mamy co do relacji określonej jako „1C2R” – również podejrzewamy, że raczej osoba w naszym wieku nie będzie dzieckiem rodzeństwa naszych pradziadków, ani wnukiem naszego kuzyna pierwszego stopnia. Oczywiście w skrajnych przypadkach jest to możliwe, ale bardzo rzadko i tylko jeśli widzimy w naszym drzewie genealogicznym, że dana sytuacja miała możliwość zaistnieć (przesunięcie pokoleń).

Zatem wykreślamy również obie opcje 1C2R:

Te relacje, ze względu na wiek badanych osób, również z dużym prawdopodobieństwem nie są możliwe

Zostały nam trzy niebieskie kółeczka. Jedno określa kuzyna drugiego stopnia, a dwa pozostałe dziecko przyrodniego rodzeństwa naszych dziadków lub wnuka/wnuczkę przyrodniego rodzeństwa naszych rodziców. W tym wypadku różnica jednego pokolenia, mimo tego samego wieku jest bardziej możliwa.

W omawianym przypadku okazało się, że dwie osoby są kuzynami drugiego stopnia, nie znającymi się z powodu powojennej emigracji. Tak więc 215,3cM właściwie w punkt zgadza się z wynikiem, który jest pokazany przy 2C (229cM).

Kiedy piszę wiadomość do krewnych, często dołączam printscreen z możliwymi pokrewieństwami, odoszę się do wyniku z the Shared cM Project, by przedstawić możliwe relacje. Dzięki temu odbiorcy łatwiej jest zrozumieć, co oznacza ilość naszego wspólnego DNA.

The Shared cM tool to narzędzie, którego często używam analizując wyniki DNA. Dzięki niemu, mogę szybko sprawdzić, w którym mniej więcej miejscu drzewa genealogicznego szukać wspólnych przodków. Polecam bliższe zapoznanie się z nim: DNA Painter Shared cM Project 🧬